Sıçanlarda Deneysel Siyatik Sinir Hasarı Modelinde Lityum Tedavisinin Sinir Rejenerasyonu Üzerine Etkinliğinin Araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HANSİDE SETENAY ÜNAL

Danışman: Ahmet Bekar

Özet:

Periferik sinir hasarı günümüzde hala tedavisi kesinleştirilememiş bir hastalıktır. Hasar sonrası greft ve primer cerrahi onarım uygulanmakta fakat sinir iyileşmesi ve fonksiyonu eski haline döndürülememektedir. Bu çalışma hasar sonrası direkt primer cerrahi onarımın ardından uygulanan lityum tedavisinin sinir rejenerasyonu ve fonksiyonel iyileşme üzerine olan etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla 64 adet sıçan erken ve geç gruplara ayrıldı. Gruplar kendi içinde her grupta 8 sıçan olacak şekilde sham, kontrol, lityum 20 mg/kg uygulanan grup ve lityum 50 mg/kg uygulanan grup olarak belirlendi. Sham grubunda hasar oluşturulmadı, diğer gruplarda transeksiyon hasarı sonrası primer sütürasyon uygulandı. Sonrasında 7 gün boyunca intraperitoneal yolla sham ve kontrol grubuna salin, ilaç gruplarına belirtilen dozlarda lityum uygulandı. Erken dönem sıçanlar 8. gün sakrifiye edildi, geç dönem sıçanlar 6. ve 12. haftada elektrofizyolojik ve fonksiyonel testlerin uygulanması sonrası sakrifiye edildi. Erken dönem sıçanlardan alınan sinir dokularından antioksidan enzimler çalışıldı, geç dönem sıçanlardan alınan sinir dokularından akson sayımı çalışıldı. Sonuçlarda mortalite görülmedi. Bir sıçanda hasarlı ayakta otoampütasyon, bir sıçanda cerrahi sonrası gelişen ataksi görüldü. Uygulanan testler sonrasında lityum uygulanan sıçanlarda kontrol grubuna göre antioksidan enzim düzeylerinde artış, elektromyelografide sinir ileti hızında artış, yürüme testinde siyatik fonksiyon indeksinde iyileşme ve akson sayısında artış olduğu görüldü. Bu sonuçlar siyatik sinir transeksiyon hasarında terapötik aralıktaki düşük ve yüksek dozlarda lityum tedavisinin sinir rejenerasyonu ve fonksiyonel iyileşme üzerine tedavi edici etkisi olduğunu gösterdi. Anahtar Kelimeler: Siyatik sinir, Sinir hasarı, Rejenerasyon, Lityum, Antioksidan enzim