Tekstil atıksularında fenton prosesi ile renk ve koi giderimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU YAVUZ

Danışman: FEZA KARAER

Özet:

Bu çalışma kapsamında, tekstil atıksulannda önemli bir problem olan rengin giderimiyle ilgili olarak Fenton Prosesi uygulanmıştır. Fenton Prosesi, demir sülfat ve hidrojen peroksitin asidik ortamda reaksiyona girmesi sonucu, kuvvetli bir oksitleyici olan hidroksil radikalinin oluşmasına dayanmaktadır. Çalışma üç aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada tekstil atıksuyu sentetik olarak hazırlanmış ve bunun için Crimson H-exl(Kirmizi), Marine H-EXL Gran (Mavi) ve Gelb H-EXL Gran (Sarı) isimli üç farklı renkteki boyarmaddeden 40 mg alınarak 1 L destile suda çözülmesi sağlanmıştır. Hazırlanan sentetik atıksu üzerinde renk giderimi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Renk ölçümünde EN ISO 7887 standardına bağlı Renklilik Sayısı (RES) parametresi kullanılmış ve bu parametrenin değerlendirilmesi için 436 nm, 525 nm ve 620 nm de absorbans okumaları yapılmıştır. Sentetik atıksu ile en uygun pH, en uygun ortam sıcaklığı, optimum karıştırma süresi ve karıştırma sonunda bekleme süresi tesbit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmalar sonunda, en yüksek renk gideriminin sağlandığı en uygun pH değeri 3 olarak belirlenmiş, optimum ortam sıcaklığı 40 °C olarak belirlenmiştir. Sentetik atıksuyla yapılan çalışmada, Fenton Prosesinde kullanılan reaktif maddeler için belirlenen ortam şartlarında î 50 mg/1 H2O2 ve 250 mg/î FeS04 miktarlarının uygulanması sonucu RES değerleri için EN ISO 7887 standardında verilen sınır değerlere ulaşılmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında ise gerçek atıksu numunesi üzerinde deneysel çalışmalar yürütülmüş ve 30 mg/l'lik F£202 ile 100 mg/l'lik FeS04 dazlamasının RES değerlerini sağladığı gözlenmiştir. Gerçek atıksu numunesi üzerinde yapılan çalışmada renk gideriminin yaraşıra KOİ giderimi de araştırılmış ve KOİ gideriminde de % 76'îık giderim sağlanmıştır. Çalışma kapsamında en son aşamada arıtma tesisi çıkış suyu üzerinde renk giderimi için en uygun reaktif miktarları araştırılmıştır. Bu çalışmaya göre, 50 mg/l'lik FeS04 ve 20 mg/l'lik H2O2 miktarlarının optimum dozlar olduğu bulunmuştur. Bu dozlar için KOÎ giderimi ise % 57 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar göstermektedir ki, Fenton prosesi ile renk giderimi düşük FeS04 ve H2O2 miktarları ile sağlanabilmektedir. Buna ilave olarak KOİ gideriminin de gerçekleşmesi bu prosesinin oldukça avantajlı olduğunu ortaya koymaktadır.