Uluabat gölü sulakalan bölgesi epifitik diyatomeleri ile su kalitesi arasındaki ilişkiler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, BİYOLOJİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU ZÜNBÜLGİL

Danışman: Nurhayat Dalkıran

Özet:

Bu çalışmada ülkemizin 14 RAMSAR alanından biri olan Uluabat Gölü'nün sulakalan bölgesinde bitkiler üzerinde yaşayan epifitik diyatomeler kullanılarak su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda bu çalışma Uluabat Gölü sulak alanının, epifitik diyatome kompozisyonunun ortaya konmasına da katkıda bulunması amaçlanmıştır. Epifitik diyatome örnekleri, Haziran 2014- Mayıs 2015 tarihleri arasında aylık olarak beş istasyondan alınmıştır. Ayrıca 23 çevresel değişken ise gölün fiziksel ve kimyasal yapısını tespit etmek için ölçülmüştür. PCA analizi sonuçları 23 çevresel değişkenden ilk eksende CO32-, HCO3-, pH ve CO2'nin göl suyunun fiziksel ve kimyasal yapısını temsil ettiğini göstermektedir. Epifitik diyatomeler çalışma boyunca 87 taksonla temsil edilmişler, özellikle iki Cocconeis türü çalışma boyunca devamlı mevcut olmaları ve yüksek nispi bolluk değerlerine ulaşmaları ile önemli olmuşlardır. Bu türleri Nitzschia amphibia Grunow ve Gomphonema parvulum (Kützing) Kützing türleri izlemiştir. CCA analizi sonuçları epifitik diyatomeleri zamansal ve mekansal etkileyen en önemli çevresel değişkenlerin sırasıyla CO32-, sıcaklık, NO3-N, SO4, AKM, Mg+2 ve Ca+2 olduğunu göstermiştir. Çalışmada aynı zamanda epifitik diyatomeler kullanılarak hesaplanan dört ana metrik grubunda toplam 61 metrik uygulanmıştır. Test edilen metriklerin büyük kısmının epifitik diyatome kompozisyonunu temsil ettiği görülmüştür. Ancak uygulanan istatistiksel analizler sonucunda 24 metriğin çevresel değişkenlerle anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çevresel değişkenler ile en önemli anlamlılığı %Cym+Enc ve TR-M metrikleri göstermiştir. Metrikler ve çevresel değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için 24 metrik ve çevresel değişkenler kullanılarak RDA analizi uygulanmıştır. Bu analize göre test edilen metriklerin Mg+2, CO3-2, sıcaklık, NO3-N, TH ve SO4 ile anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonunda epifitik diyatomelere dayanarak hesaplanan metriklerin Uluabat Gölü sulakalanında diğer çevresel değişkenlerle iyi ilişki gösterdiği, biyolojik su kalitesinin belirlenmesinde kullanılmasının uygun olduğu ve epifitik diyatomelerin su kalitesinin belirlenmesinde iyi bir indikatör olduğu görüşüne varılmıştır.