Gıda sanayiinde toplam kalite ve iyi üretim uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, ZİRAAT FAKÜLTESİ, GIDA MÜHENDİSLİĞİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZKAN YENİPAZARLI

Danışman: Ömer Utku Çopur

Özet:

Dünyada gıda üretimi, dağıtımı ve perakende satışı, son derece karmaşık olan bir iş dalıdır. Hammaddeler küresel ölçekte alınmakta, yeni gıda işleme teknolojileri kullanılmakta ve böylece çok çeşitli ürünler, tüketicilere sunulabilmektedir. Tıp, gıda bilimi ve teknolojisindeki gelişmelere rağmen, gıda kaynaklı patojenlerin neden olduğu hastalıklar; hem sağlık hem de ekonomik önem açıdan başlıca sorunu oluşturmaktadır. Son on yılda gerçekleşen dioksin ve deli dana hastalığı (BSE) gibi sorunlar nedeniyle, tüketiciler gıda güvenliği ve kalitesine daha fazla önem vermektedir. Gıda kaynaklı hastalıkların artması; sadece halk sağlığı açısından değil, uluslar arası ticarete etkisi açısından da büyüyen bir küresel ilgi ve kaygı alanını oluşturmaktadır. Tüm işletmeler ve organizasyonlar açısından güvenlik; gıda üretimi, dağıtımı ve satışında önemli bir faktördür. Modern ticaret koşulları ve yasal mevzuatlar, gıda işletmelerinden uygun bir yönetim programı eşliğinde gıda güvenliğine yönelik bağlılıklarını göstermelerini istemektedir. J Bu tür bir yönetim programı, gıda zincirindeki her işletmenin rolünü dikkate almalıdır. Güvenli gıdalara duyulan talep ve Dünya Ticaret örgütü'nün yaptığı anlaşmalar, GMP (iyi Üretim Uygulamaları), HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktalan), ISO (Uluslar arası Standardizasyon örgütü) ve TKY (Toplam Kalite Yönetimi) gibi yeni yaklaşımların özellikle endüstrileşmiş ülkelerde yaygın olarak destek görmesini sağlamıştır. Tüm ülkeler, HACCP'in gıda güvenliği açısından etkin bir uygulama olduğu konusunda görüş birliğine varmıştır. 5 Hijyenik gıda işleme ve genel tasarımla ilgili olan GMP, gıda maddelerinin güvenli üretimi için bir standart kılavuz niteliğindedir. Bununla beraber GMP, kontrol önlemleri HACCP takımınca ele alındığında çok daha etkili olabilmektedir.Gıda maddelerinin güvenliğini sağlayan HACCP, gıda ürünleri ve onlarla ilişkili prosesleri güvence altına alan yapısal bir yaklaşımdır. Toplam ürün kalitesinin etkili bir şekilde yönetilmesi için kullanılan ISO 9000 gibi kalite yönetim sistemleri, HACCP planı içindeki kontrol prosedürlerini kabul etmekte ve bunlarla uyum göstermektedir. Hem yurt dışı, hem de yurt içi müşterileri tatmin ederek gıda ürünlerinin kalitesini sağlayan toplam kalite yönetimi, kalite, verimlilik ve güvenliği kapsamaktadır. Toplam kalite yönetimi, bir organizasyondaki tüm üyelerden bu hedeflerin başarılması için gerekli bağlılığın gösterilmesini istemektedir. Bu çalışmada; toplam kalite kapsamında yer alan gıda güvenlik ve kalite sistemleri ile işletmelerin alt yapılarına ait olması gereken hijyen koşullarının belirlenerek, AB sürecinde ülkemiz gıda sanayiinin kendini iyileştirmesi ve eksikliklerini görmesi için bir kaynak oluşturmak amaçlanmıştır.