Entomopatojen nematod Heterorhabditis bacteriophora'nın bazı hibrit ırkları ile ebeveynlerinin, konukçu arama davranışlarının karşılaştırılması üzerine araştırmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İREM YETİŞKİN

Danışman: İSMAİL ALPER SUSURLUK

Özet:

Böcekler üzerinde patojenik etki gösterip, zararlı böcek populasyonlarının kontrol altında tutulmasına katkıda bulunan entomopatojen nematodlar (EPN), toprakta doğal olarak bulunan biyolojik mücadele ajanlarıdır. EPN'lerin geniş konukçu aralığı, aktif konukçu arama yetenekleri, böcek patojeni bakterisi - EPN arasındaki ortak uyum, konukçuyu hızla öldürme, in-vitro koşullarda kolayca ve çok sayıda üretilebilmesi ve çevreye zararının olmaması EPN'lerin son yıllarda biyolojik mücadelede etkin olarak kullanılmasına olanak sağlamıştır. Daha önceki yıllarda yapılan çalışmalar kapsamında; Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden izole edilen, bir entomopatojen nematod türü olan Heterorhabditis bacteriophora'nın (Rhabditida : Heterorhabditidae) farklı çevre koşullarına uyum sağlamış olan ırklarının ebeveyn olarak kullanılması ile laboratuvar koşullarında hibridizasyon işlemleri yapılarak üstün özelliklere sahip yeni hibrit ırklar üretilmiştir. Bu tez çalışmasında ise, daha önce elde edilen bazı hibrit ırklar ile bu ırkların ebeveynlerinin konukçu arama özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar yapılmıştır. Çalışmada ebeveyn ırklardan; Hb.17 (Kırklareli), Hb.5 (İzmir), Hb.1138 (Antalya) ve Hb.4 (Şanlıurfa), hibrit ırklardan ise Hb.C, Hb.E ve Hb.H kullanılmıştır. Denemelerde konukçu olarak Galleria mellonella (Lepidoptera : Pyralidae) larvaları kullanılmıştır ve Y–Olfaktometre düzeneği kullanılarak ebeveyn ve hibrit ırkların konukçu arama davranışlarının tespiti ve birbirleriyle karşılaştırılmaları yapılmıştır. Yapılan denemeler ve istatistiksel analizleri sonucunda Hb.C ırkının konukçuya yönelim konusunda; hem denemelerde kullanılan 7 ırk arasından en iyisi olduğu hem de ebeveyn izolatları Hb.17 ve Hb.1138'den daha yüksek performans gösterdiği saptanmıştır. Buna ek olarak denemelerde kullanılan Hb.H ırkının ebeveynleri Hb.1138 ve Hb.4 ile istatistiksel olarak aralarında bir farklılık olmadığı, Hb.E ırkının ise anne birey Hb.1138'den düşük baba birey Hb.5 ile aynı konukçu arama davranışını gösterdiği tespit edilmiştir.