Bursa ve çevresinde kullanılan uyuşturucu maddelerden eroin, esrar ve ekstazi tabletlerinin etkin madde miktarlarının belirlenmesi ve biyolojik materyalde araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SALİH NERKİS

Danışman: HASAN HÜSEYİN ORUÇ

Özet:

Bu çalışmada, Bursa ve çevresinde güvenlik güçleri tarafından, değişik zamanlarda ele geçirilen eroin (heroin), esrar ve ekstazi [3,4-Metilendioksimetamfetamin (MDMA)] numunelerinde bulunan etken madde miktarları ve saflık oranlarının belirlenmesi; böylece bu uyuşturucu maddeleri kullananların hangi saflık oranlarında kullandıklarının ortaya konulması; uyuşturucu maddelerden eroin ve ekstazi tabletlerinin üretimi sırasında hangi katkı maddelerinin katıldığının tespit edilmesi ve bu uyuşturucu maddelerin içerisindeki etkin madde miktarının ve katkı maddelerinin kullanıcılar açısından oluşturabileceği riskler ile bu maddelerin Bursa' da adliyeye intikal etmiş ölümlerdeki rolünün irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Bursa ve çevresinde, 1997 yılı ile 2004 nisan ayı arasında, güvenlik güçleri tarafından ele geçirilen uyuşturucu maddelerden, analizlerde 21 adet esrar, 55 adet eroin ile 65 adet ekstazi tableti örneği; Bursa Adli Tıp Kurumundaki 202 idrar ve 39 kan numunesi kullanılmıştır. Esrar, eroin ve ekstazi örneklerinin nicel analizleri Gaz Kromatografisi /Kütle Spektroskopisi (GC/MS) ile gerçekleştirilmiştir. Ekstazi tabletleri içerisinde bulunan katkı maddelerinin araştırılması amacıyla infrared spektrofotometresi (FTTR) kullanılmıştır. Bursa Adli Tıp Kurumu'nda, idrar ve kan numunelerinin analizinde spektrofotometrik yöntemler kullanılmıştır. Esrar numunelerinde, yüzde (%) olarak tespit edilen tetrahidrokannabinol (THC) oranlan minimum 0.480, maksimum 6.016 ve ortalama 2.670± 0.406'dır. Eroin numunelerinde, % olarak tespit edilen etkin madde miktarları minimum 0.20, maksimum 65.70 ve ortalama 41.51±2.70'dir. Bu numunelerin 40'mda eroin ile birlikte eroinin etkisini değiştiren ve dilüe edici olarak kullanılan katkı maddelerinden 6- monoasetilmorfîn, asetilkodein, asetiltebain, ayrıca griseofulvin, kafein, parasetamol türevi saptanmıştır. MDMA miktarları, % olarak minimum 15.50, maksimum 67.60 ve ortalama 35.10±1.40'dır. MDMA bulunamayan 16 numunede deksamfetamin, N-formilamfetamin, amfetamin, metamfetamin, kafein, teofilin, kinin, yohimbin, methakualon, barbital, fenobarbital, bromazepam, pirasetam, sinnarizin, artane ve vanilin tespit edilmiştir. Dilüe edici olarak laktoz, dekstroz, sorbitol, sukroz, kalsiyum fosfat, sodyum tiyosülfat ve talk ntespit edilmiştir. 202 idrar numunesinin altısında (%2.97) amfetamin türevi, bir tanesinde (%0.49) THC; 39 kan numunesinin ikisinde (%5.12) THC bulunmuştur. Sonuç olarak, Bursa ve çevresinde ele geçirilen esrar numunelerinin etkin madde miktarları arasında farklılıklar bulunmakla birlikte, ciddi bir sağlık riski oluşturması beklenmezken, eroin ve ekstazi numunelerinin içerdiği etkin madde miktarları ve içerdikleri katkı maddeleri nedeniyle kullanıcıların sağlığı açısından ciddi riskler oluşturabileceği kanısına varılmıştır. Bu uyuşturucu maddelerin etkin madde miktarlarıyla ilgili olarak Bursa ve Türkiye'de yeterince bilgi, veri ve çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, bu konunun, her yönüyle daha kapsamlı ve periyodik olarak araştırılmasının gerekli olduğu kanısındayız.