Eskikaraağaç Köyü evsel atıksularının dip akışlı yapay sulak alan arıtma yöntemiyle arıtılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERAP KURTMAKAS SARAÇOĞLU

Danışman: FEZA KARAER

Özet:

Doğal sulakalanların su kalitesinin iyileştirilmesi üzerine pek çok araştırma yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda, doğal sulakalanlardan esinlenerek atıksuların arıtılması için yapay sulakalan sistemleri tasarlanmış ve uygulanmıştır. Yapay sulakalanlar, akış özelliklerine göre; dip akışlı ve yüzey akışlı olmak üzere iki şekilde tasarlanmıştır. Bu çalışmada, arıtma sistemleri olarak yapay sulakalan sistemleri, özellikleri ve yurtdışında yapılmış olan çeşitli sulakalan arıtması uygulama çalışmaları incelenmiştir. Dünyada uygulanan yapay sulakalan arıtma sistemleri uygulamalarının ışığında, bölgemizde uygulamaya alınan pilot ölçekli dip akışlı yapay sulakalan arıtma sisteminin su kalitesini iyileştirme verimliliği araştırılmıştır. Bu çalışmada uygulama alanı olarak Eskikaraağaç köyü seçilmiştir. Köye ait evsel atıksuların arıtılması için, dip akışlı yapay sulakalan arıtma sistemi seçilerek, sistemin mühendislik tasarımı Köy Hizmetleri Bölge Müdürlüğü’nce yapılmıştır. Uluabat gölü kıyısında yer alan sisteme, inşaatı tamamlandıktan sonra bitki ekimi yapılmıştır. Sisteme ekimi yapılan bitkiler, yöreye ait bitkiler olup sistemin yanındaki Uluabat gölü’nden alınan, saz (Typha) cinsi bitkilerdir. Sistemde bitki ekim işleminin tamamlanmasından sonra bir senelik izleme periyodu ile sistem girişinden ve arıtma sonrası, sistem çıkışından numuneler alınmış ve atıksuların analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlerde; su sıcaklığı, pH, elektriksel iletkenlik ve çözünmüş oksijen değerleri ile askıda katı madde, toplam katı madde, biyolojik oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, azot, fosfor fraksiyonları ile koliform parametrelerine bakılmıştır. Kirletici parametrelerine ait giderim verimleri, azot için %30-60, fosfor için %10-40, BOI için %35-85, katı madde için %20-80 ve toplam koliform % 60-70 arası bulunmuştur. Yapılan analizler ve araştırmalar sonrasında evsel atıksulardan kirletici parametrelerin giderimi için, dip akışlı yapay sulakalan arıtma sistemlerinin güvenilir ve verimli sistemler oldukları gözlenmiştir. Bu sistemlerin yapım maliyetleri ve bakım masrafları, konvensiyonel arıtma sistemlerine göre çok daha düşüktür. Doğal çevreyle bütünlük sağlayan sistemlerdir ve peyzajı artırmaktadırlar. Bu nedenlerle küçük nüfuslu yerleşim yerleri için evsel atıksuların arıtımında güvenle kullanılabilecekleri belirtilebilir.