Spor yapan ve yapmayan i̇şi̇tme engelli̇lerde mental rotasyon, seçki̇li̇ eylem düzeyi ve reaksiyon zamanı performanslarının karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Kamil Güngör

Danışman: ŞENAY ŞAHİN

Özet:

işitme, dil ve konuşma becerisi iletişimin temel unsurlarıdır. Bu üç unsurdan birinin görevini yerine getiremernesi durumunda, konuşma becerisi engellenir bu durum zihinsel ve dil gelişimini etkiler. Sportif etkinlikler işitme engeliiierin zihinsel kapasitelerine, fiziksel ve ruhsal gelişimlerine pozitif etki ettiğini, motorik beceri, denge, el-göz koordinasyonu, !isan gelişimi, problem çözme yeteneğinin gelişmesi gibi çeşitli yönlerden ilerleme sağlandığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı spor yapan ve yapmayan işitme engeliiierin mental rotasyon, seçkili eylem düzeyi ve reaksiyon zamanı performanslannı karşılaştırmaktır. Araştırmaya Bursa ilinde eğitim-öğretim faaliyeti gösteren Nilüfer Özel Eğitim Meslek Lisesi'nde eğitim gören işitme engelli 20 kadın (ll spor yapan ve 9 spor yapmayan) ve 22 erkek (ll spor yapan ve ll spor yapmayan) olmak üzere toplam 42 öğrenci katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin 16-22 yaş aralığında, işitme kaybı derecesi 91 dB ve üzeri olan, en az 2 yıldır spor yapan ve işaret dili bilen öğrenciler katılmıştır. Araştırmada spor yapan ve yapmayan işitme engelli öğrenciler arasında yapılan karşılaştırmada hiçbir değişkende anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Cinsiyete göre erkekler kadınlardan mental rolasyon (süre ve doğru sayısı) performansı, basit görsel reaksiyon ve seçkili eylem düzeni sarı (dokunma) ve pembe (tutma) top puanlarında daha üstün oldukları görülmüş ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Spor yapan erkeklerin spor yapan kadınlardan mental rolasyon ve seçkili eylem düzeneği pembe (yakalama) top puanlarının daha yüksek olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Spor yapınama durumuna göre erkeklerin kadınlardan seçkili eylem düzeneği sarı ve pembe top puanlarının daha yüksek olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur(p<0,05). Sonuç olarak, spor yapan işitme engelli bireylerin mental rotasyon, seçkili eylem düzeyi ve reaksiyon zamanı performansları ortalama olarak daha yüksek olsa da karşılaştırılan değişkenler arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit olmadığı belirlenmiştir. Fakat cinsiyet açısından bakıldığında spor yapan erkeklerin mental rotasyon, seçkili eylem düzeneği başarı düzeyi sarı ve pembe top ve basit görsel (fix) reaksiyon zamanı performansları spor yapan kadınlardan anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur.