Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Serpil Çelik
Danışman: ELVAN TOPALLI
Özet:1500'lü yıllarda zembereğin icat edilmesiyle yapımına başlanan cep saatleri, 20.yüzyıla kadar büyük bir beğeniyle kullanılmaya devam etmiştir. Almanya'da yapımına başlanan, kısa sürede tüm Avrupa'da ve sonrasında Osmanlı topraklarında örnekleriyle karşılaşılan cep saatleri, teknolojinin ilerleyişine bir örnek olduğu gibi üzerindeki bezeme öğelerinin gelişimine de bir örnektir. Yıllar içinde üretimi artan ve yaygınlaşan cep saatleri, Osmanlı topraklarına ilk olarak diplomatik yollarla girmiş; daha sonra burada da yapımına başlanmıştır. Başta diplomatik hediye olarak, sonra satın alınarak ya da başka yollarla saraya gelen cep saatleri, bugün Topkapı Sarayı Müzesi saat koleksiyonunda yer almaktadır. Bunların haricinde, Osmanlı pazarı için Avrupa'dan gelen saatler ve 16.yüzyılda İstanbul'un Galata semtinde oluşmaya başlayan saat kolonisi üretimi olan saatler sayesinde cep saatlerine olan ilgi ve talep artmış, buna bağlı olarak sadece saray için değil, halk için de üretim yapılmıştır. Bu saatlerin birçoğu antikacılarda, eski saat ustalarında ve özel koleksiyonlarda yer almaktadır. Bu koleksiyonlardan biri de, Sadberk Hanım Müzesi'ndedir. Bu tezin amacı, Topkapı Sarayı Müzesi saat koleksiyonu ve Sadberk Hanım Müzesi Cevher koleksiyonundaki cep saatlerinin üzerindeki resimleri incelemektir. Bu koleksiyonlardaki cep saatlerinin çoğunun üzeri manzarayla, bitkisel motifler ya da bezemelerle, çeşitli müzik ve savaş aletleriyle, armalarla süslenerek farklı yapım teknikleri uygulanmıştır. Bu tezin amacı, iki koleksiyonu kendi arasında karşılaştırıp benzerliklerini ve farklılıklarını bulmak, daha sonra saatlerin üzerindeki resimleri, bulunabildiği ölçüde, o dönemin küçük el sanatlarıyla karşılaştırarak imge ortaklıklarını belirlemektir. Bunun için birçok görsel malzeme taranmış; internet ortamından ve kütüphanede bulunan kaynaklardan yararlanılmıştır. Ulaşılabilen yazılı ve görsel kaynaklar sonucunda, Topkapı Sarayı Müzesi ve Sadberk Hanım Müzesi koleksiyonlarında olup teşhir edilen cep saatlerinden manzaralı ve portreli olanlar ele alınmış; bunların başka sanat eserleriyle ve görsel malzemeyle karşılaştırması yapılmıştır.