In Vivo Dihaploid Tekniği Kullanılarak Elde Edilen Mısır (Zea mays L.) Hatlarının Line Tester Analizi ile Kombinasyon Yeteneği ve Melez Performanslarının Belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DURAN ZARARSIZ

Danışman: İlhan Turgut

Özet:

Araştırma, 2014 ve 2015 yıllarında Bursa, Manisa ve Sakarya lokasyonlarında in vivo katlanmış hat tekniği ile elde edilmiş dört adet mısır hattı (line) ve üç adet kendilenmiş mısır hattı (tester) kullanılarak line x tester modeline uygun olarak elde edilen melezler, ebeveynler ve standart çeşitler ile üç tekerrürlü tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak yürütülmüştür. Çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, koçan yüksekliği, verim ve verimi doğrudan etkileyen 1000 tane ağırlığı, koçan uzunluğu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, sırada tane sayısı gibi özellikler için ebeveynlerin genetik yapısının araştırılması, genel uyum yeteneği ve özel uyum yeteneği varyans ve etkilerinin belirlenmesi, heterosis ve heterobeltiosis değerlerini belirleyerek uygun anaç ve ümit var kombinasyonlar belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, genel olarak incelenen özelliklerin koçan çapı hariç eklemeli olmayan genlerin etkisinin hakim olduğudur. Katlanmış hat tekniği ile elde edilen test melezleri standart çeşitlerin verimin altında değer vermiştir. Lokasyonlar ortalaması olarak en yüksek tane verimini 1574,1 kg/da ile KH2 x T2 melezi vermiştir. Çiçeklenme gün sayısında tüm melezler olumsuz yönde heterosis göstermiştir. Diğer yandan verimi doğrudan etkileyen koçanda sıra sayısı, sırada tane sayısı, koçan çapı, 1000 tane ağırlığı gibi özelliklerin birçoğunda KH2 ebeveyninin en yüksek genel uyum yeteneği etkisi göstermesi, bu katlanmış hattın özellikle verimli melezlerin elde edilmesinde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.