Küçük hücre dışı akciğer kanserli hastalarda solunum fonksiyonları ve yaşam kalitesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, TIP FAKÜLTESİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜL AYŞEN ÖZTÜRK

Danışman: Süreyya Sarıhan

Özet:

Amaç: Küçük hücre dışı akciğer karsinomu (KHDAK) tanısı ile postoperatif veya definitif radyoterapi (RT) uygulanmış ve en az iki yıl yaşayan olgularda, solunum fonksiyonları ve yaşam kalitesi (YK) üzerinde etkli faktörleri belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: UÜTF Radyasyon Onkolojisi AD, radyoterapi merkezinde 1995-2004 yılları arasında (KHDAK) tanısı ile postoperatif veya definitif amaçlı RT uygulanmış ve en az iki yıl yaşayan 28 hasta yaşam kalitesi ve pulmoner fonksiyonlar açısından değerlendirildi. Hastaların ortanca yaşı 55 (sınırlar: 39-74) olup, 2 (%7)'si kadındı. radyoterapi, 16 (%57) hastaya postoperatif, 12 (%43) hastaya definitif olarak uygulanmıştı. Üç (%11) hasta evre IIB, 13 (%46) hasta evre IIIA ve 12 (%43) hasta da evre IIIB idi. Solunum fonksiyon testleri (SFT) spirometre ile yapılırken, YK değerlendirmesi için "European Organization for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Core Qustionnarire" (EORTC QLQ-C30) soru anketinin 3. versiyonu kullanıldı. istatistiki analizler SPSS14 paket program kullanılarak yapıldı.

Bulgular: Cronbach's-alfa ile ölçülen güvenilirlik testine göre YK anketi, sosyal fonksiyon (cronbach's-alfa=0.56) dışındaki tün skalalar için güvenilir bulundu (cronbach's-alfa>0,60). Yaşın artması ile fizik fonksiyonda azalma saptandı (p=0.045). Eğitim düzeyi ile YK arasındaki ilişki incelendiğinde eğitim düzeyi yüksek olanlarda diğerlerine göre YK daha düşük bulundu (p=0.042). Komorbid hastalık varlığı yaşam kalitesini azaltan bir faktör olarak bulundu (p=0.020). Evrenin ilerlemesiyle ağrı 8p=0.044) ve yorgunluk (p=0.031) semptomunda artma görüldü. KPS ile kognitif (p=0.033) ve fizik fonksiyonlar (p=0.029) arasında pozitif ilişki olduğu saptandı.

Fizik fonksiyon ile rol (p=0.001) ve kognitif fonksiyon (p=0.050) arasında anlamlı ilişki saptandı. Global yaşam kalitesi, fonksiyonel skalalardan sadece fizik fonksiyon (p=0.025) ve semptom skalalarından ise sadece yorgunluk (p=0.001) ile ilişkili bulundu. Dispne (p=0.026), ağrı (p=0.004), yorgunluk (p=0.000), iştah kaybı (p=0.000) ve bulantı-kusma (p=0.004) semptomlarının fizik fonksiyonu anlamlı ölçüde azaltan faktörler olduğu görüldü. Bu faktörlere ek olarak uyku bozukluğunun kişinin hayattaki rol (p=0.045) ve emosyonel (p=0.010) fonksiyonlarını anlamlı derecede düşürdüğü bulundu. SFT parametreleri ile YK anket parametreleri arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05). 

Sonuç: Çalışmamızda yaşam kalitesinin yaş, evre, komorbid hastalık, eğitim seviyesi, performans durumu gibi faktörlerden etkilendiğini saptadık. Bu nedenle KHDAK!li olguların tedavi planlaması sırasında daha kaliteli bir yaşam için bu faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekebilir. 

.