Uluslararası hukukta devletlerin içişlerine karışmama ilkesinin incelenmesi: Bangladeş örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Abu Saleh MD Mahmudul Hasan

Danışman: SERCAN REÇBER

Özet:

Devlet egemenliği teorisi, uluslararası hukukun ana ilkelerinden biridir. Ayrıca, uluslararası hukuk çerçevesinde devletler arası ilişkiler ve benzeri platformlarda en çok tartışılan konular arasında yer almaktadır. Günümüzde egemenliğin klasik anlayışı hakkında birçok tartışma bulunmaktadır. Küreselleşme sürecinin etkisi, uluslararası hukukun gelişimi ve benzeri sebepler, klasik egemenlik anlayışında değişikliğe yol açmıştır. Ancak, doktrinde tartışılan bu değişikliklere rağmen ilkenin bazı esas prensiplerinin korunduğu ileri sürülmektedir. Devlet egemenliği teorisinin bu esas prensiplerinden, devletlerin egemen eşitliği ve devletlerin içişlerine karışmama ilkesi önemli bir yer teşkil etmektedir. Devletlerin içişlerine karışmama ilkesi, kapsayıcı nitelikte olup “müdahale yasağı” ve “karışmama” kavramlarını içermektedir. Müdahale yasağı, doğrudan silahlı çatışma ve savaş gibi unsurları içerirken karışmama daha hafif bir niteliği taşıyan, savaşa varmayan veya dolaylı karışma unsurlarını kapsamaktadır. Modern çağdaki karışma olaylarında çeşitlilik görülmektedir. Buradan kaynaklanan nedenlerle, hangi eylemlerin yasaklanmış karışmayı oluşturacağı konusunda kesin çizgiler bulunmamaktadır. Bu tür sebeplerden, karışmama ilkesinin kapsamı ve niteliği hususunda farklı problemler yaşanmaktadır. Bunları göz önünde bulundurarak, karışmama ilkesinin hukuki olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. İlkenin hukuki dayanakları çerçevesinde yapılan analizler neticesinde karışmama ilkesinin kapsamı ve niteliği konusunda bir sınır belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, egemen devlet olarak Bangladeş’teki karışma olayları incelenmiştir. Bu incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda, Bangladeş’te yaşanan olayların yasaklanmış karışma niteliğine sahip olup olmadığı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, Bangladeş örneği, karışmama ilkesinin kapsamı ve niteliğinin belirlenmesine katkı sunacaktır.