Akıllı kentlere ilişkin ISO 37120 standardı göstergelerinin çok değişkenli istatistiksel tekniklerle irdelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMRAH AKDAMAR

Danışman: ERKAN IŞIĞIÇOK

Özet:

ISO 37120:2014 Toplulukların Sürdürülebilir Kalkınması Şehir Hizmetleri ve Yaşam Kalitesi Göstergeleri Standardı, kentlerin konumundan ve büyüklüğünden bağımsız olarak, kent yönetimlerinin karar verme süreçlerine entegre edilebilen, küresel çapta uygulanabilir bir standarttır. Standart içerisinde; kentin temel karakteristiklerini gösteren profil göstergelerinin yanısıra, 17 anahtar performans göstergesi altında 100 adet alt gösterge yer almaktadır. Çalışmanın ilk amacı, söz konusu göstergelerden hareketle, ISO 37120 standardı göstergelerine ilişkin veri toplayan kentlerin etkin çalışıp çalışmadığını belirlemek ve söz konusu göstergeler arasındaki ilişkileri irdelemektir. Çalışmanın diğer amacı ise; kentlerin söz konusu standarda istatistiksel bir yaklaşımla; standardı, akıllı kent idealine ulaşmada bir araç olarak kullanabileceklerini göstermektir. Bu çalışmanın birinci bölümünde, ISO'nun standart geliştirme süreci, ISO37120 standardı ve sürdürülebilir kalkınma kavramı incelenmektedir. İkinci bölümde, ISO 37120 standardına istatistiksel bir yaklaşımla, akıllı kent idealine ulaşma yolları irdelenmektedir. Bu amaçla; kentlere ilişkin verilerin, büyük veri ve açık veri kavramları çerçevesinde ele alınmasıyla, elde edilecek kazanımlar ve bu konuda yapılan çalışmalar üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, çalışmanın amacına bağlı olarak, etkinlik ölçümü ve ilişki analizinde kullanılacak teknikler üzerinde durulmaktadır. Etkinlik ölçümü için veri zarflama analizi, ilişki analizi için ise kanonik korelasyon analizinin teorik yapısı ayrıntılarıyla irdelenmektedir. Çalışmanın son bölümünde ise, 17 anahtar performans göstergesi içerisinde yer alan "Enerji" "Çevre" "Sağlık" ve "Ulaşım" anahtar performans göstergesi başlıklarında, açık veri portalından elde edilen ISO 37120 göstergelerine ilişkin veriler kullanılarak, 29 adet kentin etkinlik skorları veri zarflama analizi ile belirlenmektedir. Bunun yanında, kanonik korelasyon analizi ile aynı anahtar performans göstergeleri altında yer alan, alt göstergeler arasında ilişki olup olmadığı ortaya konmaktadır.